U krivičnoj i prekršajnoj praksi je veoma prisutna odgovornost pravnih lica za saobraćajne prekršaje i nezgode svojih vozača, a ta odgovornost povlači i odgovornost odgovornog lica u pravnom licu. Izradom adekvatnih dokumenata i procedura deo odgovornosti pravnog lica i odgovornog lica u pravnom licu je moguće na pravilan način anulirati. Pravilnim radom odgovornog lica u pravnom licu uz poštovanje propisanih procedura i dokumentovanjem u adekvatnim dokumentima moguće je u sudskim postupcima dokazati da je pravno lice preduzelo sve preventivne radnje koje je moguće sprovesti pre izvršenja transportnog rada.
Zašto u krivičnim i prekršajnim postupcima odgovaraju pravno lice, odgovorno lice u pravnom licu i vozač i zašto ne odgovara samo vozač za učinjeni saobraćajni prekršaj objasnićemo u ovom tekstu. Takođe, prekršajna praksa pokazuje da, u jednom broju slučajeva, postoji mogućnost isključivanja odgovornosti pravnog i odgovornog lica u pravnom licu i kažnjavanja samo vozača.
Odgovornost pravnih lica propisana je Zakonom o prekršajima (dalje: ZOP).
ZOP-a reguliše da je osnov te odgovornosti “prekršaj učinjen radnjom ili propuštanjem dužnog nadzora organa upravljanja ili odgovornog lica ili radnjom drugog lica koje je u vreme izvršenja prekršaja bilo ovlašćeno da postupa u ime pravnog lica” – važi za sve prekršaje, pa i saobraćajne.
ZOP-a reguliše da je osnov te odgovornosti “prekršaj učinjen radnjom ili propuštanjem dužnog nadzora organa upravljanja ili odgovornog lica ili radnjom drugog lica koje je u vreme izvršenja prekršaja bilo ovlašćeno da postupa u ime pravnog lica” – važi za sve prekršaje, pa i saobraćajne.
Osnov odgovornosti je veza vozača sa pravnim licem kroz radni odnos, obavljanje delatnosti ili drugih radnji za pravno lice vozilom firme, po raznim pravnim osnovima angažovanja (razne vrste ugovora ili stalan radni odnos).
Sredstvo izvršenja prekršaja je motorno vozilo (vlasništvo pravnog lica ili vozača koji njime upravlja za potrebe pravnog lica ili trećeg lica).
Odgovornost za saobraćajne prekršaje pravnog lica, drugih odgovornih lica u pravnom licu kao i vrste kazni, reguliše Zakon o bezbednosti saobraćaja na putevima (dalje: ZOBS), koji predviđa odgovornost vlasnika ili korisnika vozila, a posebno odgovornost vozača koji upravlja vozilom u saobraćaju.
Sudski postupak za prekršaje koje propisuje ZOBS, reguliše ZOP, a postupak vode prekršajni sudovi i organi uprave za prekršaje za koje je propisana mandatna kazna po gradskim odlukama i uredbama (npr. komunalni prekršaji).
